Tac Mahal

Tac Mahal, Hindistan Türk İmparatorluğu'nun Timuroğulları hanedanının 5. hükümdarı Şah Cihan (1593-1666) tarafından, o zamanki imparatorluğun başkenti olan Delhi’nin 193 km güneyinde bulunan Agra şehrinde, Yamuna Nehri'nin kıyısında yaptırılmıştır. Dünyada aşk için dikilmiş en büyük ve en güzel anıt olarak kabul edilen bu anıt-mezar, Şah Cihan'ın büyük bir aşkla sevdiği eşi Ercümend Banu'nun (Mümtaz Banu) 1631’de 14. çocuğunu dünyaya getirirken vefatı üzerine, onun hatırasına yaptırılmıştır. Şah Cihan eşi Mümtaz’la 18 yıldır evliydi. Mümtaz Banu vefat ettiğinde 36 yaşındaydı. Şah Cihan, hanımının ölümüyle hem eşinden, hem de danışmanından olmuştu. 2 yıl yas tuttu. Hatta bu iki yılda saçlarının tamamen ağardığı söylenir.



Batılılar bu bina için ‘aşkın abartılı ifadesi’ dese de, aslında ‘İslam’ın kadına verdiği değer’i sembolize ediyor denebilir.



1632'de inşaasına başlanan eser, 22 yıl sonra 1654'de tamamlanmıştır. Binanın yapımında 20000 işçi çalışmıştır. Yapının mimarları, Mimar Sinan'ın talebelerinden Mehmet İsa Efendi ve Mehmet İsmail Efendi ile yapıdaki yazıları yazan Hattat Serdar Efendi’nin, eserin yapımı için Şah Cihan tarafından İstanbul'dan davet edildiği söylenir. Mimar olarak bazı isimler anılsa da hiç kimsenin ismi resmi olarak kaydedilmemiş ve kesinlik arzetmez. Belki de bu, sadece burada kalanların ismini ölümsüzleştirmek için uygulanmış bir karardır.Netice itibariyle bir anıt-mezar olsa da, Taç Mahal yapısındaki kusursuzluğuyla, üzerindeki işlemeleriyle, simetrik yapısıyla, çevresindeki bahçesiyle, havuzu ve ona akseden silüetiyle günün farklı zamanlarında farklı bir güzellik arzeder

Taç Mahal, geniş bir avlu içinde, dört köşesinde 4 minare bulunan, 75 metre yüksekliğinde beyaz mermerden bir anıt kubbedir. Minareler muhtemel bir depremde ana yapıya zarar vermesin diye dışa doğru hafif meyillidir.Yüksek duvarla çevrili avlu kapısından Taç Mahal’in bulunduğu bahçeye girilir. Bu kapının, bir kadının yüzünü örten ve nazikçe açılması gereken bir peçe olduğu düşünülür. Bahçe içinde ince uzun bir havuz ve bahçenin sonunda kubbeli yapı yer alır. Kubbenin bir yanında cami, diğer yanında simetriyi bozmamak için inşa edildiği tahmin edilen bir konuk evi vardır. Konuk evi artık bugün kullanılmasa da cami Cuma günleri Cuma namazı kılmaları için sadece müslümanlara açıktır

Taç Mahal'in yapımında parlak, ince mavi damarları olan beyaz mermer kullanılmıştır. Aynı mermerden yapılan ve yerden yüksekliği 82 metre olan kubbe, inciyi andırır ve kadını temsil eder. Bir başka zaviyeden, tepede bulunan kubbe Cennet’i, kubbenin oturduğu kare bina dünyayı temsil eder. Kubbe üzerinde altınlı bir alem vardır. Anıtın dört yanına Hattat Serdar Efendi tarafından Yasin suresinin tamamı yazılmıştır

Bina tamamen mermerdir. 322 km mesafeden getirtilmiştir. Fakat fotoğraflarda görüldüğü gibi sadece mermerden müteşekkil değildir. Binlerce kıymetli taş mermerlere işlenmiştir. Hattatlık eserleri için siyah mermer kullanılmıştır. Süslemeler için de farklı renklerde taşlar kullanılmıştır. Bu yüzdendir ki üzerinden yüzyıllar geçse de renklerde solma olmamıştır

Romantik görünüşü ile herkesi büyüleyen, Doğulu Batılı birçok ünlü yazar ve şaire ilham kaynağı olan Tac Mahal, mehtaplı gecelerde bile aydan daha parlak görünür. Tac Mahal, 1983’ten bu yana UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır …